Gương là vật dụng quá quen thuộc, nhưng lại thường xuyên “lừa” não bộ của chúng ta.
Một thí nghiệm tưởng như đơn giản với gương từng gây “xoắn não” trên TikTok và các nền tảng video khác vào năm 2023. Cách làm như sau: đặt một tờ giấy lên mặt gương, sau đó để một đồ vật phía sau tờ giấy - tức là giữa đồ vật và gương có giấy chắn. Khi bạn thay đổi góc nhìn, món đồ tưởng như bị giấu đi lại… xuất hiện rõ mồn một trong gương. Một người dùng TikTok khi đó đã thốt lên: “Làm sao cái gương biết món đó đang ở đó vậy?” - và đó là một câu hỏi tuyệt vời để khám phá những điều kỳ lạ về gương.
Gương là vật dụng quá quen thuộc, nhưng lại thường xuyên “lừa” não bộ của chúng ta. Sai lầm phổ biến nhất mà con người thường mắc phải là nghĩ rằng gương “lật ngược trái - phải”. Chúng ta tưởng thế vì bộ não vốn quen nhìn người đối diện: khi bạn giơ tay phải, hình ảnh trong gương trông như đang giơ tay trái. Nhưng thật ra, gương không hề lật trái - phải, mà là lật trong - ngoài.
Hãy tưởng tượng một đôi găng tay: găng tay trái không thể đeo vào tay phải, trừ khi bạn lộn nó từ trong ra ngoài. Đó chính là cách gương hoạt động: nó không đơn giản phản chiếu, mà tạo ra một phiên bản "lộn ngược bên trong" của thế giới trước mặt nó.
Quay lại với câu hỏi “Làm sao gương thấy được món đồ bị giấy che mất?” - câu trả lời nằm ở một nguyên lý vật lý cơ bản: định luật phản xạ ánh sáng. Khi bạn nhìn vào bất kỳ vật thể nào, mắt bạn đang hứng những tia sáng đi thẳng từ vật đó đến bạn. Trong trường hợp phản xạ gương, những tia sáng này đi từ vật thể đến gương, rồi bị phản xạ lại về phía mắt bạn - theo đúng góc mà chúng đi tới.
Chính vì vậy, chỉ cần có một đường ánh sáng nào đó từ vật thể có thể chạm tới mặt gương, sau đó phản xạ tới mắt bạn, thì bạn sẽ thấy hình ảnh ảo của vật thể đó “bên trong” gương - ngay cả khi món đồ đang bị giấy che khuất khỏi tầm nhìn trực tiếp.
Nói cách khác: món đồ không “biến mất”, ánh sáng từ nó chỉ đang đi theo đường vòng - và gương là “cửa sổ” giúp bạn nhìn thấy đường vòng đó.
Gương là một trong những vật dụng tưởng như đơn giản nhưng lại vận hành dựa trên những nguyên lý vật lý cực kỳ tinh tế. Nếu bạn từng cảm thấy bối rối khi nhìn vào gương, đó không phải vì bạn không hiểu, mà vì não người vốn không được sinh ra để xử lý phản xạ ánh sáng một cách chính xác. Và đó chính là lý do tại sao một tấm gương - dù đơn giản - vẫn khiến chúng ta ngỡ ngàng sau hàng thế kỷ.
