torune
Film critic
Khi cả thế giới chuyển mình sang thời khắc đầu tiên của thiên niên kỷ mới, cũng là lúc Hội đồng Nhiếp ảnh Chuyên Nghiệp (Joint Photographic Experts Group/JPEG) gửi gắm hết tất cả hy vọng của họ vào thuật toán mã hóa giữ liệu mới nhất lúc bấy giờ: JPEG 2000.
Chuẩn lưu trữ ảnh này được kỳ vọng cho hiệu suất cao trong đồng thời không làm hao hụt đi chất lượng của ảnh gốc. Đã 15 năm trôi qua, hiện tại, các chuyên gia chỉnh sửa ảnh vẫn chỉ nhìn JPEG 2000 bằng một nửa con mắt vì mọi sự chú ý đã dồn qua tổ tiên của nó - JPEG. Lý do nào để giải thích cho sự kỳ thị này? Hãy cùng bài viết tìm hiểu nguồn cơn.
Sự thật là JPEG 2000 sở hữu độ phân giải mịn hơn JPEG. Bằng một thuật toán mã hóa phức tạp, JPEG 2000 có thể nén ảnh tương tự JPEG nhưng ít bị thất thoát dữ liệu hơn. Thêm nữa, tần suất lỗi bit (Bit Error) của JPEG 2000 thấp hơn đáng kể nhờ cấu trúc tập lệnh dồi dào hơn người tiền nhiệm.
JPEG (trái) vs JPEG 2000 (phải)
Các chuyên gia chọn JPEG 2000 có thể đối xử với file ảnh của mình theo 2 hướng: tối ưu gói dữ liệu qua quy trình nén hoặc thả rông dữ liệu (lossless). Bên cạnh đó, JPEG 2000 còn hỗ trợ độ động cao (HDR) mà không bị giới hạn bit depth (độ sâu màu).
Quay lại với câu hỏi chính: JPEG 2000 ưu việt như thế, có lý do nào để người ta ghét nó chăng? Sau đây là một trong những đáp án được nhiều người tin dùng nhất dù nó không đúng tuyệt đối.
Mặc dù nghe na ná JPEG, JPEG 2000 là một định dạng (format) được xây dựng trên bộ mã hoàn toàn mới. Do đó, nó không có khả năng 'tương thích ngược'. Người dùng muốn kết thân với JPEG 2000 cần làm quen với tập lệnh mới, cùng lúc giữ mối quan hệ với tập lệnh cũ dành cho JPEG. Chưa hết, việc xử lý các tập tin JPEG 2000 đòi hỏi nhiều bộ nhớ hơn. Dĩ nhiên, điều này không còn là vấn đề vào năm 2015 nữa. Tuy nhiên, tại thời điểm JPEG 2000 ra đời (năm 2000), 64MB là dung lượng RAM trung bình trên các máy tính tồn tại lúc đó.
Một dàn máy tính 'chuẩn' của năm 2000
Trong một diễn biến khác, sự xuất hiện của JPEG 2000 giống như nghịch lý: quả trứng và con gà, cái nào nên có trước? Lúc ấy, website của các nhà sản xuất máy ảnh vẫn chưa hỗ trợ định dạng này. Do đó, người dùng lại là đối tượng thu nhận thông tin cuối cùng. Cho dù họ biết JPEG 2000 tồn tại, không có cách nào để với tới nó cả. Thậm chí đến tận ngày nay, những dịch vụ chia sẻ ảnh phổ biến như Flickr hay 500px cũng vẫn chưa hỗ trợ JPEG 2000.
Tóm lại, lý do thất bại của JPEG 2000 có thể quy cho thời thế. Dù sở hữu thuật toán nén ảnh vượt trột hơn người anh JPEG, nó vẫn không tìm được chỗ đứng vì thiếu sự tương thích. Đến tận bây giờ, JPEG 2000 hiện đang trên bờ vực tuyệt chủng. Tương lai nào dành cho định dạng ảnh này? Xin nhường lại phỏng đoán cho các chuyên gia...
JPEG (trái) vs JPEG 2000 (phải)
JPEG (trái) vs JPEG 2000 (phải)
JPEG (trái) vs JPEG 2000 (phải)
*Những hình ảnh so sánh trên đây được xuất ở 2 định dạng JPEG và JPEG 2000 với tỷ lệ nén 50%, sau đó được đặt cạnh nhau và lưu (save) trở lại ở định dạng PNG.

Chuẩn lưu trữ ảnh này được kỳ vọng cho hiệu suất cao trong đồng thời không làm hao hụt đi chất lượng của ảnh gốc. Đã 15 năm trôi qua, hiện tại, các chuyên gia chỉnh sửa ảnh vẫn chỉ nhìn JPEG 2000 bằng một nửa con mắt vì mọi sự chú ý đã dồn qua tổ tiên của nó - JPEG. Lý do nào để giải thích cho sự kỳ thị này? Hãy cùng bài viết tìm hiểu nguồn cơn.
Sự thật là JPEG 2000 sở hữu độ phân giải mịn hơn JPEG. Bằng một thuật toán mã hóa phức tạp, JPEG 2000 có thể nén ảnh tương tự JPEG nhưng ít bị thất thoát dữ liệu hơn. Thêm nữa, tần suất lỗi bit (Bit Error) của JPEG 2000 thấp hơn đáng kể nhờ cấu trúc tập lệnh dồi dào hơn người tiền nhiệm.

JPEG (trái) vs JPEG 2000 (phải)
Các chuyên gia chọn JPEG 2000 có thể đối xử với file ảnh của mình theo 2 hướng: tối ưu gói dữ liệu qua quy trình nén hoặc thả rông dữ liệu (lossless). Bên cạnh đó, JPEG 2000 còn hỗ trợ độ động cao (HDR) mà không bị giới hạn bit depth (độ sâu màu).
Quay lại với câu hỏi chính: JPEG 2000 ưu việt như thế, có lý do nào để người ta ghét nó chăng? Sau đây là một trong những đáp án được nhiều người tin dùng nhất dù nó không đúng tuyệt đối.
Mặc dù nghe na ná JPEG, JPEG 2000 là một định dạng (format) được xây dựng trên bộ mã hoàn toàn mới. Do đó, nó không có khả năng 'tương thích ngược'. Người dùng muốn kết thân với JPEG 2000 cần làm quen với tập lệnh mới, cùng lúc giữ mối quan hệ với tập lệnh cũ dành cho JPEG. Chưa hết, việc xử lý các tập tin JPEG 2000 đòi hỏi nhiều bộ nhớ hơn. Dĩ nhiên, điều này không còn là vấn đề vào năm 2015 nữa. Tuy nhiên, tại thời điểm JPEG 2000 ra đời (năm 2000), 64MB là dung lượng RAM trung bình trên các máy tính tồn tại lúc đó.

Một dàn máy tính 'chuẩn' của năm 2000
Trong một diễn biến khác, sự xuất hiện của JPEG 2000 giống như nghịch lý: quả trứng và con gà, cái nào nên có trước? Lúc ấy, website của các nhà sản xuất máy ảnh vẫn chưa hỗ trợ định dạng này. Do đó, người dùng lại là đối tượng thu nhận thông tin cuối cùng. Cho dù họ biết JPEG 2000 tồn tại, không có cách nào để với tới nó cả. Thậm chí đến tận ngày nay, những dịch vụ chia sẻ ảnh phổ biến như Flickr hay 500px cũng vẫn chưa hỗ trợ JPEG 2000.
Tóm lại, lý do thất bại của JPEG 2000 có thể quy cho thời thế. Dù sở hữu thuật toán nén ảnh vượt trột hơn người anh JPEG, nó vẫn không tìm được chỗ đứng vì thiếu sự tương thích. Đến tận bây giờ, JPEG 2000 hiện đang trên bờ vực tuyệt chủng. Tương lai nào dành cho định dạng ảnh này? Xin nhường lại phỏng đoán cho các chuyên gia...

JPEG (trái) vs JPEG 2000 (phải)

JPEG (trái) vs JPEG 2000 (phải)

JPEG (trái) vs JPEG 2000 (phải)
*Những hình ảnh so sánh trên đây được xuất ở 2 định dạng JPEG và JPEG 2000 với tỷ lệ nén 50%, sau đó được đặt cạnh nhau và lưu (save) trở lại ở định dạng PNG.
Theo PetaPixel