Cùng HD Việt Nam đi du lịch một trong những khu vực mang nhiều ý nghĩa về mặt lịch sử, con người tại thành phố Hồ Chí Minh với sự trợ giúp của Google Gemini có trên Samsung Galaxy S25 Ultra.
Người Sài Gòn... nhưng không hiểu hết Sài Gòn như AI
Bản thân người Viết sinh ra và lớn lên ở thành phố Hồ Chí Minh, vậy nên cũng như đại đa số người dân ở đây, cái suy nghĩ đi du lịch tại chính mảnh đất này là điều gần như chẳng bao giờ nghĩ đến.
Tuy nhiên, trong một vài giây bất giác, mình tự hỏi rằng tại sao ba mẹ mình lâu lâu lại dùng cụm từ Sài Gòn Chợ Lớn. Và như câu thành ngữ qun thuộc: "Cái gì không biết thì tra Google", nhưng lần này sẽ không chỉ đơn giản là vào trang web tìm kiếm mà mình đã thử trực tiếp với trợ lý ảo Gemini có sẵn trên chiếc Samsung Galaxy S25 Ultra.
Thao tác cũng rất đơn giản, chỉ cần nhấn giữ lâu nút nguồn trong 1 giây là ngay lập tức Gemini xuất hiện trên màn hình chính. Từ đây, mình có thể gõ câu hỏi bằng bàn phím hoặc đơn giản hơn là nói chuyện trực tiếp bằng tiếng Việt. Và dưới đây là câu trả lời mình nhận được:
Người ta hay gọi là
Sài Gòn Chợ Lớn bởi vì đây là hai đô thị riêng biệt nhưng lại có mối liên hệ chặt chẽ và đã từng hợp nhất về mặt hành chính trong lịch sử.
Dưới đây là các lý do chính:
- Hai trung tâm phát triển độc lập:
- Sài Gòn: Ban đầu, "Sài Gòn" là tên gọi một vùng đất (có thể liên quan đến cây gòn hoặc khu vực người Khmer sinh sống). Khi người Pháp đến, họ đã phát triển Sài Gòn thành trung tâm hành chính, chính trị, và quân sự của Nam Kỳ, với cơ sở hạ tầng hiện đại.
- Chợ Lớn: Chợ Lớn là nơi tập trung đông đảo cộng đồng người Hoa đến định cư và buôn bán từ thế kỷ 17. Nơi đây nhanh chóng trở thành một trung tâm thương mại sầm uất bậc nhất, đặc biệt là về lúa gạo và các hoạt động kinh tế khác. Tên gọi "Chợ Lớn" xuất phát từ việc có những ngôi chợ rất lớn, nổi bật là Chợ Bình Tây.
- Quá trình đô thị hóa và hợp nhất:
- Ban đầu, Sài Gòn và Chợ Lớn là hai thành phố tách biệt, cách nhau bởi những vùng đất sình lầy và ao hồ. Việc đi lại giữa hai nơi chủ yếu bằng đường thủy thông qua kênh Bến Nghé - Tàu Hủ.
- Theo thời gian, do quá trình đô thị hóa mạnh mẽ, hai thành phố này dần dần mở rộng và sáp nhập lại với nhau. Các tuyến đường giao thông được xây dựng, nối liền hai khu vực.
- Đến năm 1932, Khu Sài Gòn - Chợ Lớn chính thức được thành lập, hợp nhất hai đô thị này về mặt hành chính. Năm 1951, khu vực này đổi tên thành Đô thành Sài Gòn - Chợ Lớn, và đến năm 1956 thì đổi thành Đô thành Sài Gòn.
- Mặc dù sau năm 1956, địa danh "Chợ Lớn" không còn tồn tại chính thức trên bản đồ hành chính (nay thuộc các Quận 5, 6, 10, 11 của TP.HCM), nhưng nó vẫn ăn sâu vào tiềm thức người dân để chỉ khu vực người Hoa sinh sống và buôn bán sầm uất.
Vì vậy, cách gọi "Sài Gòn Chợ Lớn" vẫn được sử dụng rộng rãi như một cách để nhắc đến một vùng đất rộng lớn, bao gồm cả trung tâm hành chính cũ và khu vực kinh tế thương mại sầm uất của người Hoa, tạo nên một bản sắc riêng biệt cho thành phố này.
Có thể nói những thông tin này làm mình rất bất ngờ xen lẫn cảm giác "hơi quê" bởi các thông tin trên vô cùng mới mẻ, cứ như mình là một khách du lịch đến Sài Gòn lần đầu vậy.
Từ đó mình quyết định sẽ lên một kế hoạch "Mục Sở Thị" những địa điểm nổi tiếng của Chợ Lớn với sự trợ giúp của AI được tích hợp ngay trên chiếc điện thoại sử dụng hàng ngày.
Lên kế hoạch với AI: Đơn giản, chi tiết không khác gì hướng dẫn viên du lịch
Làm gì thì làm, việc lên kế hoạch là vô cùng quan trọng. Hỏi ngay Gemini ở Chở Lớn có gì tham quan, ăn uống hay không? Thì chỉ trong 3 giây, rất nhiều "options" đã được cô nàng trợ lý ảo đưa ra để mình lựa chọn. Có thể nói điều này là vô cùng tiện lợi bởi trước đây chúng ta vẫn có thể tra Google nhưng khi ấy, hàng trăm trang web được hiển thị, việc lọc thông tin tốn kha khá thời gian và đôi khi làm mình phân vân rồi tuột mood, chỉ muốn ở nhà "nghỉ khoẻ".
"Có thực với mực vực được đạo" - Ăn sáng thôi
Theo Gemini chỉ dẫn, 6h sáng mình đã dừng chân tại một quán ăn có cái tên Signature luôn. Phở tại đây mang nhiều chất của người Hoa hơn, đậm vị, nhiều bò viên. Xung quanh mình cũng có nhiều cô chú lớn tuổi nói chuyện có pha một chút tiếng Hoa trong đó - Chỉ vậy thôi thì cũng biết mình đã đến đúng nơi rồi.
Chợ Bình Tây – Nhịp sống tấp nập và bản sắc xưa cũ
Điểm đến đầu tiên theo "hướng dẫn viên du lịch" Gemini là Chợ Bình Tây. Đã lâu rồi mình mới quay trở lại đây nhưng lần này với tâm thế là tìm hiểu những điểm thú vị thay vì chỉ mua đồ sỉ như trước.
Việc đầu tiên là giơ Galaxy S25 Ultra lên, nhấn giữ nút nguồn để gọi Gemini và chụp bức ảnh ngay cửa chính của chợ và nhờ em ấy nói cho mình biết về lịch sử của chợ Bình Tây.
Chào mừng bạn đến với Chợ Bình Tây! Rất vui được làm hướng dẫn viên của bạn trong chuyến tham quan khu chợ lịch sử và nhộn nhịp này.
Chợ Bình Tây, hay còn gọi là Chợ Lớn Mới, nằm ở trung tâm khu Chợ Lớn (quận 6), là một trong những khu chợ lớn và lâu đời nhất của Thành phố Hồ Chí Minh. Nó được xây dựng vào những năm 1920 bởi một thương nhân người Hoa giàu có tên là Quách Đàm. Khu chợ này không chỉ là nơi buôn bán sầm uất mà còn là một công trình kiến trúc độc đáo, mang đậm dấu ấn Á Đông với mái ngói cong và những chi tiết trang trí tinh xảo.
Để có một trải nghiệm tốt nhất tại đây, tôi sẽ hướng dẫn bạn một vài điểm nổi bật và những điều cần lưu ý:
1. Khám phá kiến trúc và lịch sử:
- Bên ngoài: Hãy dành chút thời gian ngắm nhìn kiến trúc của chợ. Bạn có thể thấy những nét kiến trúc Pháp cổ kính xen lẫn với phong cách Á Đông truyền thống. Phía trên cổng chính bạn đang đứng là bảng tên "CHỢ BÌNH TÂY" và những lá cờ nhiều màu sắc.
- Bên trong: Khi bước vào bên trong, bạn sẽ thấy một khoảng sân rộng với tượng Quách Đàm ở giữa, người đã có công xây dựng chợ. Mái vòm cao và rộng rãi giúp chợ luôn thoáng mát.
2. Thiên đường mua sắm:
- Đa dạng hàng hóa: Chợ Bình Tây nổi tiếng với sự đa dạng của các mặt hàng. Bạn có thể tìm thấy từ vải vóc, quần áo, giày dép, đồ gia dụng, đồ lưu niệm cho đến các loại gia vị, nông sản khô, đặc sản địa phương...
- Giá cả phải chăng: Đây là một trong những khu chợ sỉ lớn nhất thành phố, nên giá cả ở đây thường rất cạnh tranh. Đừng ngần ngại trả giá để có được mức giá tốt nhất nhé! Tuy nhiên, hãy trả giá một cách lịch sự và vui vẻ.
- Khu ẩm thực: Ở phía sau hoặc bên hông chợ, bạn sẽ tìm thấy một khu vực ẩm thực sôi động. Đây là nơi tuyệt vời để thưởng thức các món ăn đường phố Việt Nam ngon miệng như phở, bún riêu, bánh xèo, chè... Giá cả ở đây cũng rất hợp lý.
3. Những điều cần lưu ý khi tham quan:
- Giữ gìn tư trang: Chợ rất đông đúc, đặc biệt vào giờ cao điểm, vì vậy hãy luôn cẩn thận với ví tiền, điện thoại và các vật dụng cá nhân khác.
- Giày dép thoải mái: Bạn sẽ đi bộ khá nhiều, nên hãy mang giày dép thoải mái nhé.
- Tiền mặt: Mặc dù một số cửa hàng có thể chấp nhận thanh toán qua thẻ, nhưng phần lớn các giao dịch ở chợ vẫn là tiền mặt. Hãy chuẩn bị sẵn một ít tiền lẻ để tiện mua sắm và ăn uống.
- Giờ mở cửa: Chợ thường mở cửa từ sáng sớm (khoảng 6 giờ sáng) đến chiều tối (khoảng 6-7 giờ tối). Thời điểm tốt nhất để ghé thăm là vào buổi sáng để tránh đông đúc và có thể mua được những mặt hàng tươi ngon nhất.
4. Gợi ý hành trình:
- Bắt đầu từ cổng chính: Bạn có thể bắt đầu từ cổng chính mà bạn đang đứng, đi thẳng vào bên trong để ngắm kiến trúc và tượng Quách Đàm.
- Khám phá các khu vực: Sau đó, bạn có thể đi dạo quanh các lối đi bên trong, khám phá các khu vực bán hàng khác nhau. Mỗi khu vực thường chuyên về một loại mặt hàng nhất định.
- Thưởng thức ẩm thực: Cuối cùng, hãy ghé qua khu ẩm thực để nạp năng lượng và trải nghiệm hương vị địa phương.
Chúc bạn có một buổi tham quan Chợ Bình Tây thật thú vị và đáng nhớ! Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào hoặc muốn tìm mua một mặt hàng cụ thể, đừng ngần ngại hỏi tôi nhé.
“Chợ Bình Tây nằm ở trung tâm Chợ Lớn, Quận 6. Được xây từ năm 1928 đến 1930 bởi thương gia người Triều Châu Quách Đàm, chợ có diện tích khoảng 2,5 ha và 12 cổng lớn nhỏ. Đây là trung tâm bán sỉ lớn nhất Sài Gòn, hàng hóa được đưa đi khắp nơi trong nước và cả xuất khẩu. Kiến trúc chợ mang đậm phong cách Á Đông: mái vòm cong, các họa tiết rồng phượng hòa quyện. Quách Đàm đã hiến chợ cho chính quyền, đổi lại xây được các lô phố xung quanh và xin đặt tượng mình trong sân chợ.”
Cái mình thấy hay nhất là mình đeo tai nghe và có thể nghe Gemini nói bằng tiếng Việt với giọng ấm áp, dễ thương và đi dạo luôn thay vì phải nhìn vào màn hình đọc hết một lịch trình dài nói trên.
Vào thời điểm 7h sáng, các cửa tiệm của chợ mới dọn hàng thôi nên mình tranh thủ đi thẳng vào bên trong và tham quan một khu vực tưởng niệm khá thú vị. Tiếp tục nhờ "bạn HDV cái gì cũng biết" giúp mình tìm hiểu ý nghĩa lịch sử tại đây:
Bạn có thể thấy rõ một tấm bia đá lớn với dòng chữ "QUÁCH ĐÀM" được khắc ở phía trên. Phía dưới tấm bia có các dòng chữ ghi lại tiểu sử hoặc công lao của ông, viết bằng cả tiếng Việt và tiếng Hán. Đây chính là tượng đài tưởng niệm thương nhân Quách Đàm (còn gọi là Quách Đàm phu), người đã bỏ tiền xây dựng Chợ Bình Tây và hiến tặng cho chính quyền vào đầu thế kỷ 20.
Phía dưới tấm bia, bạn có thể thấy một bức tượng hoặc chân dung (có vẻ là bán thân) của ông Quách Đàm, cùng với lư hương, hoa và các vật phẩm thờ cúng. Khu vực này được bao quanh bởi các bình gốm sứ lớn màu xanh trắng và các trụ đá trang trí.
Đây là một điểm tham quan quan trọng khi ghé thăm Chợ Bình Tây, thể hiện lòng tri ân đối với người đã có công lớn trong việc hình thành và phát triển khu chợ sầm uất này.
Gemini nói xong, mình liền mở tính năng quét hình và giơ camera vào bức tượng Quách Đàm nghiêm nghị. Máy nhanh chóng nhận diện được khuôn mặt, còn Gemini tiếp lời:
“Đây là tượng Quách Đàm – người bỏ tiền xây chợ Bình Tây. Ông sinh năm 1865, quê ở Triều Châu, góp phần phát triển thương mại Sài Gòn thập kỷ 1930.” Bằng ống kính tele, mình chụp cận cảnh tượng đá. Đôi mắt đá khắc khổ trên gương mặt trầm, phảng phất nét kiên nghị của một ông chủ thời cũ.
Quay trở lại trong chợ, lúc này hàng hoá đã được dọn ra với rất nhiều các sản phẩm "tưởng quen mà lạ". Cái khó của người hướng nội mà thích đi du lịch như mình là cái gì cũng muốn hỏi nhưng ngại người khác nghĩ mình phiền. Đơn cử như các quầy đồ khô tại đây, rất muốn hỏi đây là gì, kia là gì nhưng họ mới mở hàng mà mình hỏi xong lại không mua thì chắc "độn thổ" mất.
Thay vì thế, mình tận dụng ngay khả năng của ống kính zoom 3X và Gemini trên Galaxy S25 Ultra và có ngay câu trả lời cho mình:
Dựa trên các hình ảnh, bạn có thể tìm thấy rất nhiều loại hàng hóa thú vị, chủ yếu là các loại
nông sản khô, đặc sản, gia vị và nguyên liệu thuốc Bắc. Cụ thể hơn, tôi có thể nhận diện được một số thứ như:
- Các loại hạt: Hạt điều (điều rang muối, điều còn vỏ lụa), hạt bí, hạt hướng dương, hạnh nhân, óc chó... Đây là những món ăn vặt phổ biến hoặc nguyên liệu cho nhiều món ăn.
- Trái cây sấy khô/mứt: Các loại quả sấy khô như nho khô, táo tàu (táo đỏ), hồng khô, mứt các loại...
- Nguyên liệu thuốc Bắc/thảo mộc:Có rất nhiều loại lá, rễ, hoa khô được đóng gói trong các bao lớn, thường là các vị thuốc Bắc hoặc nguyên liệu pha trà, nấu các món bổ dưỡng như:
- Kỷ tử (goji berries): Hạt nhỏ màu đỏ cam.
- Táo tàu (jujube): Quả nhỏ màu đỏ sẫm.
- Nấm linh chi: Có thể thấy một số miếng nấm khô lớn.
- Hoa cúc khô: Dùng để pha trà.
- Long nhãn khô: Thịt nhãn sấy khô, dùng trong các món chè.
- Hoài sơn, ý dĩ, đẳng sâm... và rất nhiều loại khác mà người thường khó phân biệt nếu không có kinh nghiệm.
- Hải sản khô: Mặc dù không quá rõ trong các hình ảnh này, nhưng chợ Bình Tây cũng nổi tiếng bán các loại hải sản khô như tôm khô, cá khô, mực khô, bong bóng cá, vi cá...
- Gia vị khô: Có thể có các loại gia vị như nấm hương khô, mộc nhĩ khô, tiêu, quế, hồi...
- Các loại đậu: Đậu xanh, đậu đen, đậu đỏ... cũng là mặt hàng phổ biến.
Nhìn chung, khu vực này là thiên đường cho những ai muốn mua các loại nguyên liệu khô về chế biến món ăn, làm thuốc, hoặc đơn giản là mua quà biếu. Hàng hóa được bày bán rất phong phú, đa dạng và thường có giá sỉ nên khá rẻ nếu bạn mua số lượng lớn hoặc biết trả giá.
Chùa Quan Âm - Hội quán Ôn Lăng
Hôm tham quan chợ Lớn đúng ngay mùng 1 Âm Lịch đầu tháng, vậy thì còn gì lý tưởng hơn là tham quan các Chùa, hội quán vốn cũng đã được Gemini liệt kê những nơi nên đến.
Qua ngã tư Lão Tử, rẽ trái là tới Chùa Quan Âm Nam Hải (còn gọi là Hội quán Ôn Lăng, Quận 5). Không gian chùa chầm chậm hiện ra: mái ngói cong vút phủ rêu, cây cổ thụ nghiêng mình bảo vệ. Mình giơ máy ảnh lên, lia ống kính qua bức phù điêu chạm trổ tinh xảo đắp long, kèo phượng và không quên hỏi Gemini về lịch sử nơi đây
Hình ảnh này cho thấy
Chùa Quan Âm (còn được gọi là
Hội quán Ôn Lăng hoặc
chùa Ông Lào), nằm ở số 12 đường Lão Tử, Phường 11, Quận 5, TP. Hồ Chí Minh. Đây là một ngôi chùa cổ kính và linh thiêng của người Việt gốc Hoa tại khu Chợ Lớn.
Dưới đây là một số thông tin về nơi này:
- Lịch sử và tên gọi: Chùa được xây dựng vào năm 1740 bởi một nhóm thương nhân người Hoa gốc Phúc Kiến di cư sang Việt Nam và định cư tại Sài Gòn – Chợ Lớn. Ban đầu là một hội quán để bà con đồng hương gặp gỡ, bàn bạc việc chung và thờ cúng. Mặc dù thờ nhiều vị thần, nhưng tên gọi phổ biến nhất là Chùa Quan Âm vì có thờ Quan Âm Bồ Tát.
- Kiến trúc: Chùa mang đậm phong cách kiến trúc đền miếu của người Phúc Kiến Trung Hoa cổ điển. Có mái ngói cong vút, trang trí bằng các tượng rồng, phù điêu gốm sứ. Bên trong có nhiều gian thờ, không gian rộng rãi và thoáng đãng.
- Thờ cúng: Chùa Ôn Lăng thờ Thiên Hậu Thánh Mẫu, Quan Âm Bồ Tát và nhiều vị thần linh khác theo tín ngưỡng của người Hoa, như Tề Thiên Đại Thánh, Bao Công, Văn Xương Đế Quân, 18 vị La Hán, và các thần dân gian.
- Giá trị: Chùa Quan Âm không chỉ là một di tích văn hóa, lịch sử quan trọng của người Hoa tại TP. HCM mà còn là điểm đến tâm linh thu hút nhiều du khách và tín đồ đến cúng lễ, cầu bình an, tài lộc, công danh, và cầu duyên.
- Giờ mở cửa: Chùa thường mở cửa hàng ngày từ 6:15 sáng đến 5:00 chiều.
- Địa điểm: Chùa nằm ở khu vực Chợ Lớn sầm uất của Quận 5, thuận tiện cho việc tham quan và khám phá văn hóa người Hoa.
“Chùa Quan Âm Nam Hải, hay Hội quán Ôn Lăng, là ngôi chùa hơn 300 năm tuổi do người Hoa gốc Phúc Kiến xây dựng từ thế kỷ 18. Ban đầu đây chỉ là nơi thờ Thiên Hậu Thánh Mẫu, sau đó mới có thêm tượng Quan Âm Bồ Tát – vị Bồ Tát đại từ bi được người Việt và người Hoa cùng tôn kính. Kiến trúc chùa gồm bốn dãy nhà liên kết theo kiểu ‘Ấn’, mang đậm phong cách truyền thống của cộng đồng người Hoa xưa. Trong chánh điện là tượng Quan Âm Nam Hải hiền từ, hai bên có tượng Quán Âm Thiện Quả và Thiện Quả Thánh Mẫu – những vị thần bảo hộ cho dân chúng.”
Do chùa có rất nhiều vị trí có tiếng Hoa nên mình dùng tính năng Google Lens của Gemini để quét một đoạn chữ Hán trên hoành phi. Chỉ trong tích tắc, dòng chữ hoa được dịch ra dưới màn hình:
“Điền Trạch Hưng Gia, Tích Lộc Trường Cửu” – ngợi ca đất đai thịnh vượng, phúc lộc bền lâu. Gemini liền giải thích:
“Đây là lời cầu mong phúc lộc cho gia chủ và người dân chợ Lớn, chúc họ làm ăn phát đạt trên mảnh đất này.”
Là ngày đầu tháng nên có rất nhiều người dân đến cúng bái cầu nguyện với các vị có trong Chùa. Nổi bật nhất tại đây là Thiên Hậu Thánh Mẫu (Mazu). Ở nơi tâm lin thiêng liêng, ai cũng cầu nguyện mà mình đi hỏi về Thánh mẫu thì cũng không hay, vậy nên một lần nữa Gemini đã giúp mình:
- Chữ Hán ở phía dưới bàn thờ: Dù không rõ hoàn toàn, nhưng có thể thấy các chữ cái đầu tiên giống như "天后聖母" (Thiên Hậu Thánh Mẫu). Đây là vị thần rất quan trọng và được thờ cúng rộng rãi trong các chùa miếu của người Hoa, đặc biệt là người Phúc Kiến (người đã xây dựng chùa này).
- Hình tượng vị thần: Vị thần chính được đặt ở vị trí trung tâm, mặc trang phục lộng lẫy, đầu đội mũ miện cao quý, gương mặt phúc hậu, thường là hình ảnh đặc trưng của Thiên Hậu.
- Các vị tướng đứng hầu hai bên: Thiên Hậu Thánh Mẫu thường có hai vị tướng hộ vệ đứng hai bên là Thiên Lý Nhãn (ngàn dặm mắt) và Thuận Phong Nhĩ (ngàn dặm tai). Trong hình, có thể thấy hai vị tướng đứng hai bên bàn thờ chính.
Quả thật với một người ít đi Chùa như mình thì các chi tiết tượng Phật, tượng Thánh hay các đồ vật tại đây đều xa lạ với mình. Vì thế đến mỗi một chỗ, mình đều nhờ Gemini hỗ trợ mình tối đa, nếu bạn cũng tò mò thì cùng tìm hiểu với mình ngay bên dưới nhé:
Bức tranh này là một tác phẩm thư pháp chữ Hán, và nội dung chính của nó là Bát Nhã Ba La Mật Đa Tâm Kinh (般若波羅蜜多心經), thường được gọi tắt là Tâm Kinh.
Tâm Kinh là một trong những bộ kinh ngắn gọn nhưng vô cùng quan trọng trong Phật giáo Đại thừa, đặc biệt là Thiền tông. Kinh này nói về triết lý Bát Nhã (trí tuệ siêu việt), sự giải thoát khỏi khổ đau bằng cách quán chiếu về tính không của vạn vật.
Ở phần cuối của Tâm Kinh, có câu thần chú nổi tiếng: "Gate gate paragate parasamgate bodhi svaha" (Yết đế yết đế ba la yết đế ba la tăng yết đế bồ đề tát bà ha), nghĩa là "Đi đi, đi đi, đi đến bờ bên kia, đi lên bờ bên kia rồi, chứng ngộ Bồ Đề".
Việc Tâm Kinh được treo trong chùa Quan Âm là điều hoàn toàn phù hợp, vì đây là một ngôi chùa Phật giáo (dù có pha trộn tín ngưỡng dân gian người Hoa).
“Bên trong miếu có chiếc đại hồng chung khắc chữ Đạo Quang Niên Giải (năm 1830) và lư pháp lam trang trí công phu – minh chứng cho sự công đức của người Hoa xây dựng nên nơi đây.” Giữa làn hương trầm nghi ngút, mình nhắm mắt tưởng tượng tiếng chuông ngân vang, thấy cả một tấm lịch sử lặng lẽ hiện hữu giữa lòng thành phố.
Bạn có biết phong tục châm dầu tại các Chùa không?
Việc đổ dầu vào đèn trong các chùa miếu của người Hoa, như Chùa Quan Âm, là một phong tục tín ngưỡng có ý nghĩa sâu sắc. Dưới đây là những lý do chính:
- Tiếp nối ánh sáng trí tuệ và sự giác ngộ: Ánh sáng của ngọn đèn dầu tượng trưng cho trí tuệ, sự hiểu biết và sự giác ngộ trong Phật giáo và các tín ngưỡng phương Đông. Việc đổ dầu để duy trì ngọn lửa đèn sáng liên tục mang ý nghĩa cầu mong ánh sáng trí tuệ luôn được chiếu rọi, xua tan bóng tối của vô minh, giúp con người có được sự sáng suốt trong cuộc sống.
- Cầu mong sự suôn sẻ, trơn tru: Theo quan niệm dân gian của người Hoa, việc châm thêm dầu ăn vào đèn mang ý nghĩa "tiếp thêm sự suôn sẻ, trơn tru" cho mọi việc. Người cúng thường vừa rót dầu vừa niệm tên và những điều mình mong cầu, tin rằng hành động này sẽ giúp công việc, cuộc sống của họ được hanh thông, thuận lợi.
- Tạo không gian thanh tịnh và trang nghiêm: Ngọn đèn dầu cháy sáng giúp tạo ra một không gian thờ cúng trang nghiêm, thanh tịnh và linh thiêng, thể hiện lòng thành kính của Phật tử và tín đồ đối với các vị thần linh, Phật, Bồ Tát và tổ tiên.
- Giữ lửa tâm linh: Ngọn lửa trên bàn thờ, đặc biệt là từ đèn dầu, còn được xem là biểu tượng của sự sống, sự ấm cúng và sự kết nối giữa thế giới hữu hình và vô hình. Việc giữ cho ngọn lửa luôn cháy sáng thể hiện sự duy trì nguồn năng lượng tích cực và sự hiện diện của thần linh, tổ tiên.
- Cầu phúc và may mắn: Người dân đến chùa châm dầu cầu phúc khi gặp phải những khó khăn trong cuộc sống như công việc trì trệ, gia đình lục đục, hoặc mong muốn cầu con cái, làm ăn suôn sẻ, bình an.
Chính vì những ý nghĩa sâu xa này, việc đổ dầu vào đèn đã trở thành một nghi thức quan trọng và phổ biến trong các chùa miếu của người Hoa, trong đó có Chùa Quan Âm ở Sài Gòn.
Một ngôi miếu chỉ toàn tiếng Hoa, nay đã biết ý nghĩa là gì với Gemini
Trong bức ảnh này, trên tấm bia viết các chữ Hán:
社稷公爺 敢當爺爺
Phiên âm Hán Việt là:
Xã Tắc Công Gia, Cảm Đương Gia Gia
- Xã Tắc Công Gia (社稷公爺): "Xã Tắc" thường dùng để chỉ đất đai và ngũ cốc, đại diện cho quốc gia, lãnh thổ hoặc cộng đồng. "Công Gia" là một cách gọi kính trọng. Vậy, "Xã Tắc Công Gia" có thể hiểu là Thần Đất Đai và Ngũ Cốc, hoặc một vị thần cai quản, bảo vệ vùng đất, cộng đồng.
- Cảm Đương Gia Gia (敢當爺爺): "Cảm Đương" có nghĩa là dám chịu trách nhiệm, dám gánh vác, dám làm. "Gia Gia" là một cách gọi kính trọng khác, thường dùng để gọi ông nội, hoặc một vị thần được tôn kính. "Thái Sơn Thạch Cảm Đương" (泰山石敢當) là một loại bùa hộ mệnh phổ biến ở Trung Quốc, dùng để trấn trạch, xua đuổi tà ma và bảo vệ gia đình. Vì vậy, "Cảm Đương Gia Gia" ở đây có thể là một vị thần có chức năng trấn trạch, hộ mệnh, xua đuổi những điều không may.
Tổng thể, tấm bia này thờ cúng các vị thần bảo vệ đất đai, mùa màng và trấn giữ bình an, xua đuổi tà khí. Đây là một tín ngưỡng dân gian phổ biến trong văn hóa Trung Hoa, thường thấy ở các đình, miếu, hoặc ngay cả trước cửa nhà.
Bạn có biết tại sao nhang lại treo ngược trên trần không?
Đây là nhang khoanh (hoặc nhang vòng, nhang xoắn ốc).
Lý do người ta treo trên cao:
- Thời gian cháy lâu: Nhang khoanh được thiết kế để cháy trong thời gian rất dài, có thể từ vài ngày đến vài tuần, thậm chí cả tháng tùy kích thước. Việc treo trên cao giúp nhang cháy liên tục mà không cần phải thay thường xuyên, duy trì không khí linh thiêng và khói hương trong chùa.
- Mang ý nghĩa cầu nguyện lâu dài: Người dân đến chùa thường mua nhang khoanh để treo lên với mong muốn lời cầu nguyện của họ sẽ được kéo dài và linh nghiệm. Mỗi vòng xoắn của nhang tượng trưng cho một lời khẩn cầu hoặc ước nguyện được gửi đến các vị thần linh, Bồ Tát.
- Tạo cảnh quan và không gian linh thiêng: Khi nhìn lên, hàng trăm chiếc nhang khoanh treo lơ lửng, cuộn khói nghi ngút tạo nên một cảnh tượng rất đặc trưng, huyền ảo và trang nghiêm cho không gian thờ tự trong các chùa miếu của người Hoa.
- Tên tuổi và địa chỉ: Nhiều nhang khoanh có gắn một mảnh giấy nhỏ ghi tên tuổi, địa chỉ của người cúng và đôi khi cả lời cầu nguyện. Khi nhang cháy hết, tro nhang vẫn còn đó, thể hiện sự hoàn thành của lời cầu nguyện.
Loại nhang này là một nét đặc trưng rất riêng biệt và dễ nhận thấy ở các chùa miếu của người Hoa, không chỉ ở Việt Nam mà còn ở nhiều nơi khác trên thế giới.
Một hình tượng quá quen thuộc với người Việt Nam - Nên thôi chắc không cần hỏi Gemini
Hương nhang lóng lánh trước bàn thờ, mình chợt nhận ra ngôi chùa và Miếu Bà như hai mảnh ghép văn hóa người Hoa giữa lòng Sài Gòn.
Nhà thờ Cha Tam - dấu ấn giao thoa giữa kiến trúc Gothic châu Âu và văn hóa Á Đông
Rời khỏi chùa Quan Âm, mình đi theo trục đường Trần Hưng Đạo đến cuối và đến với một ngôi nhà thờ rất đặc biệt. Không tự tin về kiến thức của mình, vậy nên các bạn cùng nghe Gemini nói nhé:
Đây là
Nhà thờ Cha Tam, tên chính thức là
Nhà thờ Thánh Phanxicô Xaviê, tọa lạc tại số 25 đường Học Lạc, Phường 14, Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là một trong những nhà thờ cổ và có kiến trúc độc đáo, mang đậm dấu ấn giao thoa giữa kiến trúc Gothic châu Âu và văn hóa Á Đông, đặc biệt là văn hóa của người Hoa.
Dưới đây là một số thông tin chi tiết về nhà thờ này:
- Lịch sử và tên gọi:
- Nhà thờ được khởi công xây dựng vào ngày 3 tháng 12 năm 1900 và hoàn thành vào ngày 10 tháng 1 năm 1902.
- Tên gọi "Cha Tam" xuất phát từ Linh mục Pierre d'Assou (có tên tiếng Hoa là Đàm Á Tố), người có công lớn trong việc xây dựng và quản nhiệm nhà thờ đầu tiên. Ông sinh năm 1855 tại Macau và qua đời năm 1934, mộ phần của ông được an táng ngay tại khu vực tường gần cửa ra vào nhà thờ.
- Nhà thờ được xây dựng để phục vụ cộng đồng người Hoa theo Công giáo tại khu vực Chợ Lớn.
- Kiến trúc:
- Điểm nổi bật nhất của Nhà thờ Cha Tam là sự kết hợp hài hòa giữa phong cách Gothic châu Âu và các yếu tố kiến trúc, trang trí của người Hoa.
- Bạn có thể thấy những chi tiết như mái ngói ống, các bức liễn sơn son thiếp vàng chạm chữ Hán, và những hình tượng mang đậm nét văn hóa Á Đông bên cạnh những cửa vòm nhọn, cột trụ cao đặc trưng của kiến trúc Gothic.
- Tháp chuông của nhà thờ đã được tu sửa vào năm 1990 và cung thánh cũng được tân trang.
- Ý nghĩa và tầm quan trọng:
- Nhà thờ không chỉ là một công trình tôn giáo mà còn là một biểu tượng văn hóa, chứng nhân lịch sử của sự giao thoa văn hóa Á – Âu tại Thành phố Hồ Chí Minh.
- Nơi đây từng là địa điểm mà cựu Tổng thống Ngô Đình Diệm và em trai Ngô Đình Nhu đã tìm đến trước khi bị ám sát vào năm 1963.
- Hiện nay, nhà thờ vẫn là nơi sinh hoạt tôn giáo của khoảng 3500 giáo dân, đồng thời là điểm đến thu hút du khách trong và ngoài nước muốn tìm hiểu về kiến trúc, lịch sử và văn hóa Sài Gòn.
- Vị trí và cách di chuyển:
- Địa chỉ: 25 Học Lạc, Phường 14, Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh.
- Nhà thờ nằm trong khu vực Chợ Lớn, thuận tiện cho việc khám phá các địa điểm khác như chợ Bình Tây, các đền chùa người Hoa.
- Bạn có thể đến đây bằng xe buýt (các tuyến 05, 103, 150, 25, 56, 68 và 94 đều đi qua gần nhà thờ), taxi hoặc xe máy.
- Giờ mở cửa:
- Nhà thờ thường mở cửa hàng ngày từ 7:00 – 12:00 và 14:00 – 18:00 (có thể thay đổi vào các dịp lễ).
- Bạn có thể tham dự các buổi lễ theo lịch của nhà thờ, có cả lễ bằng tiếng Việt và tiếng Hoa.
Tạm kết
Với sự trợ giúp của Gemini có trên Galaxy S25 Ultra, việc du lịch khám phá "tự do, tự lo" đã trở nên dễ dàng hơn rất nhiều
Kết thúc hành trình tham quan một vòng Chợ Lớn, mình cảm thấy thật vui khi giữa một đô thị phát triển bậc nhất của Việt Nam nhưng ở đâu đó ở thành phố Hồ Chí Minh vẫn còn giữ lại những nét truyền thống, thật bình dị và nhiều ý nghĩa lịch sử. Những trải nghiệm qua Miếu Bà, Chùa Quan Âm và Chợ Bình Tây cứ như phim ký ức tua đi tua lại. Dù có đi đâu, giá trị xưa cũ của thành phố này vẫn neo đậu trong tim với tên gọi 2 tiếng thân thương - Sài Gòn.
