
Một trong những vấn đề nhỏ nhưng không nhỏ, quan trọng nhưng không được người mua chú trọng hiện nay đó là tính đồng nhất của độ sáng trên màn hình TV. Nên nhớ, gần như tất cả các TV LCD trên thị trường đều đang gặp chung một vấn đề: thiếu tính đồng nhất về độ sáng - một số vùng trên màn hình sẽ tối hoặc sáng hơn các vùng khác.
Độ sáng không đồng nhất của các TV LCD thường lộ ra trong các cảnh quay tối và đôi khi làm người xem mất tập trung. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này có lẽ chúng ta thử tìm hiểu xem điều gì đã xảy ra và làm thế nào để khắc phục thông qua một số giải thích sau.
Vấn đề kỹ thuật cơ bản
Cấu tạo của tất cả các loại TV LCD hiện nay thường có 2 thành phần: đèn nền và "kính" tinh thể lỏng (Liquid Crystal - LC).
Đèn nền được sử dụng để tạo ra ánh sáng và thường là đèn huỳnh quang ca tốt lạnh (Cold Cathode Fluorescent Lamp - CCFL) hoặc đèn LED. (Cụm từ "TV LED" mà các nhà sản xuất thường nói thực chất là dùng để ám chỉ loại TV LCD dùng đèn nền LED.)
Kính tinh thể lỏng là một chiếc bánh sandwich thực sự, bao gồm các lớp điện cực khác nhau. Mặc dù khá phức tạp nhưng LC chỉ có một nhiệm vụ duy nhất đó là ngăn chặn ánh sáng được sản sinh ra từ đèn nền.

Cấu tạo một điểm ảnh.
Nói sâu hơn một chút về công nghệ lọc phân cực thì LC sẽ có nhiệm vụ là "xoắn" ánh sáng phân cực, tuy nhiên, ở đây để cho đơn giản chúng ta coi chúng là tấm chắn sáng. (Xem thêm tại bài viết Cấu tạo - nguyên tắc hoạt động một số loại màn hình LCD - Plasma - LED - Laser)
Ở các loại TV LCD phổ thông, đèn nền sẽ sản sinh ra một lượng ánh sáng đã được thiết lập sẵn từ trước. Còn trong các loại TV LCD đắt tiền, độ sáng của đèn nền có thể được điều chỉnh tùy theo thông tin của nguồn video.
LC/backlight là một hệ thống không bao giờ có thể đạt tới độ hoàn hảo, hoặc là do những bất thường đến từ khâu chế tạo, hoặc là do thiết kế hay công nghệ kém hiệu quả. Và bởi vì chúng không hoàn hảo, các bộ phận của màn hình sẽ luôn bị rò rỉ ảnh sáng, vấn đề chỉ là ít hay nhiều mà thôi.
Đèn nền
Đầu tiên là CCFL, loại đèn huỳnh quang siêu nhỏ và là phiên bản đèn huỳnh thu nhỏ thực sự mà chúng ta thường thấy ở các cửa hàng hay trong các văn phòng...
Hình ảnh dưới đây mô tả các lớp nền điển hình của TV sử dụng đèn nền CCFL. Chúng đã được tách rời nhau và xếp theo thứ tự như sau:
![]() |
Đầu tiên (tính từ bên trái sang) là lớp vỏ bảo vệ làm bằng kính trong suốt. Lớp tiếp theo (dùng để hiển thị hình ảnh) là LC. Lớp tiếp nữa (màu trắng) là lớp khuếch tán (thật ra chúng là một lớp nhựa đục màu trắng). Lớp cuối cùng là hệ thống đèn nền được bao quanh bởi bộ khung TV làm bằng nhựa. |
![]() |
![]() |
Các lớp tương tự hình ảnh trên nhưng chúng đã được xử lý để bạn có thể thấy rõ hơn lớp khuếch tán nằm giữa đèn nền và LC. | Hệ thống đèn nền CCFL trên màn hình LCD kích thước 40 inch, mỗi đèn CCFL có đường kính chưa đến 1/8 inch (1 inch = 2,54 cm). |
Nếu các yếu tố đều đạt tới mức lý tưởng, ánh sáng mà chúng ta nhận được từ các đèn CCFL riêng biệt là rất đều, rất mềm, và do đó độ sáng của màn hình sẽ hoàn toàn thống nhất. Tuy nhiên, trong thực tế thì để thực hiện được "lý tưởng" trên, các nhà sản xuất sẽ gặp phải muôn vàn khó khăn, bởi chúng liên quan đến số lượng của CCFL, các chi phí cho vật liệu khuếch tán cũng như các yếu tố về thiết kế khác.
Và bởi vì rất khó để đạt tới mức lý tưởng nên trong các cảnh quay tối, các vùng nằm trực tiếp trước đèn CCFL sẽ sáng hơn so với các vùng nằm hai bên đèn CCFL, hay nói cách khác, độ sáng nhận được trên màn hình sẽ không đồng đều.
Tất cả TV LED đều là TV LCD
TV đèn nền LED, hay được hầu hết mọi người cố tình gọi lệch lạc thành TV LED, sử dụng hệ thống đèn LED nhỏ có mức tiêu thụ điện năng thấp hơn so với đèn CCFL. Các loại TV LED hiện này đều bố trí đèn nền dọc theo các cạnh của màn hình (edgelit) - một số nằm ở hai cạnh (trên/dưới hoặc trái/phải) và một số được bố trí trên cả bốn cạnh.
Và đây là điều khiến những chiếc TV LED có độ sáng không đồng đều:
Hãy tưởng tượng bạn bật sáng một chiếc đèn pin, đặt nó nằm ngang trên mặt bàn. Bạn có nhận thấy rằng khu vực nằm gần đèn pin sẽ sáng hơn so với khu vực nằm xa không? Hệ thống đèn LED của TV cũng làm việc theo cách tương tự và khiến khu vực màn hình gần chúng sáng hơn so với các khu vực còn lại.
Tính đồng nhất độ sáng của màn hình
Mỗi loại đèn nền sẽ khiến cho độ sáng của màn hình không đồng đều theo một cách riêng.
Ví dụ như ở hệ thống đèn nền cạnh bên sẽ giống như sau (lưu ý rằng hình ảnh mô tả một màn hình đang để màu đen fullscreen):

Hệ thống đèn nền cạnh trên/dưới:

Hệ thống đèn nền bốn cạnh:

Hệ thống ma trận đèn nền:

Công nghệ làm mờ cục bộ
Một số loại TV LED cao cấp có hệ thống đèn nền LED đặt ở mặt sau, ánh sáng hướng ra phía trước. Do đó chúng có tính đồng nhất ánh sáng tốt hơn.
Công nghệ Plasma
Lúc còn sơ khai, khả năng đồng nhất độ sáng của công nghệ Plasma là một vấn đề thực sự. Theo kinh nghiệm, chúng tạo ra những vùng phai màu nhỏ khi trình diễn những hình ảnh có màu sáng.
Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện tại các thiết kế và hệ thống vi mạch đã phát triển tới mức mà bạn sẽ phải rất vất vả nếu muốn phát hiện ra bất kỳ dấu vết nào chứng tỏ sự thiếu đồng nhất về độ sáng của các màn hình plasma.
Chúng ta sẽ phải làm gì đây
Hây dza! Là những người tiêu dùng cuối, rất yêu vợ con nhưng sự thật đáng buồn là chúng ta chả có việc gì để làm cả. Trong khi đó - tất nhiên - các nhà sản xuất vẫn đang chi rất nhiều đô la để nghiên cứu và cải thiện các sản phẩm, làm cho chúng ngày càng trở nên tốt hơn, trong đó tính đồng nhất về độ sáng là một yếu tố.
Có nhiều vấn đề cần phải giải quyết để tạo ra một màn hình LCD có độ sáng hoàn toàn đồng nhất và tất cả các vấn đề đều rất khó khăn. Trong khi đó, người dùng - tức là chúng ta - lại la lối và đòi hỏi những chiếc TV đẹp hơn, mỏng hơn mà không hề biết rằng chúng sẽ lấy đi không gian dùng để khuếch tán ánh sáng một cách đồng đều.
Đó! Khuếch tán là một vấn đề. Khuếch tán ánh sáng tốt hơn sẽ đồng nghĩa với việc chiếm không gian nhiều hơn và mất mát ánh sáng cũng nhiều hơn.
Đồng nhất về độ sáng là một yếu tố hiệu suất thường được đặt ở cuối danh sách, nằm sau chi phí, đầu ra ánh sáng, độ tương phản, màu sắc, hệ thống xử lý... Do đó không có lý do gì các nhà sản xuất lại không gạt chúng sang một bên để tối ưu hóa chi phí sản xuất.
Đồng nhất về độ sáng không phải là một yếu tố dễ dàng nhận biết khi nhìn vào những chiếc TV tại các cửa hàng, mặc dù có thể được nhận biết một cách dễ dàng tại nhà. Nó thường được gắn liền với cái gọi là "khuyết tật" của TV. Nếu bạn xem những bộ phim có gam màu tối hay những bộ phim xuất hiện thanh letterbox thì sự thiếu đồng nhất về độ sáng sẽ khiến chúng ta rất mất tập trung.
Vậy các giải quyết sẽ là gì?
Hãy vứt những chiếc LCD đi và sắm Plasma!
Tổng hợp
Chỉnh sửa lần cuối: