Khi ChatGPT bị đánh bại bởi chiếc máy chơi game 8-bit cổ lỗ sĩ
Trên LinkedIn, một câu chuyện về giới hạn của trí tuệ nhân tạo đang nhận được nhiều sự chú ý. Một kỹ sư máy tính có tên Robert Jr. Caruso đã thử cho ChatGPT chơi cờ vua với máy chơi game Atari 2600 (thông qua chương trình giả lập Stella). Kết quả chung cuộc đã làm bất ngờ cư dân internet: ai có thể ngờ AI của năm 2025 lại thất bại trước sức mạnh tính toán của thập niên 70?
Tuy nhiên, trước khi phân tích trận thua ê chề của ChatGPT, chúng ta phải nắm rõ một số khái niệm cơ bản về các “cỗ máy chơi cờ”, với thuật ngữ chuyên ngành là các “chess engine”.
Về cơ bản, những hệ thống này có thể dự đoán được trước nước đi của đối thủ, đồng thời sở hữu sức mạnh xử lý để tính toán ra nước đi hiệu quả nhất. Máy càng mạnh, số nước đi máy “tiên đoán” được sẽ càng cao.
Năm 1997, siêu máy tính Deep Blue đã lập kỷ lục khi lần đầu tiên đả bại con người, không ai khác chính là đại kiện tướng đương thời Garry Kasparov. Với khả năng tính toán 200 triệu nước đi khả thi trong mỗi giây, Deep Blue đã có thể thắng được “vua cờ” Kasparov. Từ bấy đến giờ, sức mạnh tính toán của máy tính ngày một mạnh, các chess engine ngày một hiện đại và có thể đánh ngang cơ với những người chơi cấp độ đại kiện tướng.
Trong khi đó, nhân vật chính của câu chuyện kể trên LinkedIn kia có sức xử lý vô cùng khiêm tốn: vi xử lý MOS Technology 6507 chỉ chạy ở tốc độ 1,19 MHz, hiệu năng chỉ tính bằng KFLOPS, và theo Robert Jr. Caruso mô tả, cỗ máy chơi game “cổ đại” chỉ tính trước được 1-2 nước cờ.
Tuy nhiên, sức xử lý của ChatGPT vẫn không thể đả bại engine chơi cờ trên máy Atari 2600, ngay cả khi được chơi ở độ khó Sơ Cấp - Beginner. ChatGPT đã nhầm lẫn xe và tượng, sai sót khi không thực hiện những nước cơ bản, thậm chí còn quên vị trí quân trên bàn. Theo lời kể của kỹ sư Robert Jr. Caruso, khi ChatGPT đổ lỗi cho hình ảnh quân cờ trên máy Atari 2600 quá khó phân biệt, anh đã đổi sang ký hiệu cờ vua đại số - cách biểu đạt quân cờ và vị trí quân thông dụng trong cờ vua.
Tuy nhiên, kỹ năng chơi cờ của ChatGPT vẫn không cải thiện. Anh Caruso nhận định ChatGPT “mắc đủ lỗi ngớ ngẩn để bị loại khỏi một câu lạc bộ cờ tiểu học lớp 3”.
Dưới phần comment của câu chuyện, có một vị khách đặc biệt đã để lại lời bình luận. Ấy chính là Larry Wagner, nhà khoa học máy tính, lập trình viên, và một trong những cha đẻ của game cờ vua trên máy Atari 2600.
Ông nói: “Đã lâu rồi tôi không còn nghĩ nhiều đến việc lập trình cờ vua nữa. Nhưng một ngày nào đó, tôi muốn tái dựng lại cải tiến thuật toán alpha-beta, vốn đã giúp chương trình có thể nhìn xa thêm một lớp nước đi mà không tốn quá nhiều tài nguyên tính toán”.
Bình luận của ông Wagner dưới bài đăng trên LinkedIn - Ảnh chụp màn hình.
Nhưng cũng phải hiểu cho ChatGPT một điều như thế này: nó là công cụ AI vận hành trên nền tảng mô hình ngôn ngữ lớn. Về cơ bản, nó là một cỗ máy sinh chữ, tạo nội dung dưới dạng văn bản có nghĩa, chứ không phải một cỗ máy có khả năng tính toán và tham gia những trò chơi trí tuệ, nhiều biến số như cờ vua.
Cả engine chơi cờ trên Atari 2600 của ngày xưa và ChatGPT của ngày nay đều vẫn còn là những mô hình AI cấp thấp; chúng lần lượt là trí tuệ nhân tạo miền hẹp - vốn chỉ làm giỏi được một tác vụ và trí tuệ nhân tạo suy luận - tìm kiếm mẫu hợp lý trong kho dữ liệu, chưa thể làm nhiều tác vụ một lúc.
Màn so tài giữa Atari 2600 và ChatGPT chẳng khác nào màn đối đầu giữa một cơ thủ bi-a và một … nhà văn; tuy kèo không cân, nhưng kết quả vẫn sẽ là một câu chuyện thú vị.
